donderdag 19 april 2012


The very old Roman architecture

Mij fascineert de samenkomst van natuur en architektuur, het levert een soort oergevoel op. Reden waarom dit het concept is van deze computergrafiek; een hut, gebouw of tempel front, zo dicht mogelijk bij de natuur alsof de ornamenten elk moment in vegetatie over kunnen gaan en de natuur in ornament.






De Romeinen hebben overigens de grens tussen ornament en vegetatie eigenlijk al tot
zijn uiterste mogelijkheden verkend, bijvoorbeeld de ornamentiek van de Ara pacis Augustea
zie  photostream van bv petrus.agricola op flickr rhttp://www.flickr.com/photos/28433765@N07/6336927481/in/photostream/






En het is voor mij een zoektocht of er na duizend jaar nog andere mogelijkheden
in het uiterlijk van de de klassieke ordes  te bedenken zijn en hoe die er dan uitzien.

Werken met potlood aan tekeningen is anders dan met een digitaal tekentablet
en Photoshop zoals ik dat heb gedaan.
Met een potlood tekening gaat alle energie onomkeerbaar  in een vel papier zitten
Met de pc maak je een kopie van een bepaald resultaat om vervolgens in die kopie verder te zoeken
naar iets anders, zo heb je al gauw talloze varianten die je onderling kunt kruisen als in een soort darwinistisch productie lijntje.


De vraag hoe het oude Rome er uit zou  hebben gezien heeft veel mensen bezig gehouden
in Archeologie, boeken en films. Ik veronderstel dat de stad minstens 2 maal zo groot was door de al of niet geornamenteerde houten huizen die er natuurlijk ook moeten zijn geweest.
Google zelf heeft  een indrukwekkende voorstelling van het oude Rome in de vorm van een 3d animatie,  http://earth.google.com/rome/ waar je in kunt rondwandelen. Maar omdat er niets bekend is over hout bouw is dit ook niet verder vorm gegeven.






   
 

Nadere toelichting
Een van de meest zichtbare kenmerken van de Europese architectuur is de klassieke bouwstijl

De klassieke ordes hebben tot het Bauhaus de Europese architectuur overheerst.
Behalve bouwen dachten architecten na over het uiterlijk van de ordes en probeerden tot een soort puurheid te komen door als het ware terug te denken. Het viel hen op dat er elementen van houten balken en houtbouw constructie in het uiterlijk van tempels te ontdekken zijn.
De zichtbare uiteinden van het houten balken plafond worden gedragen door een liggende balk eronder.
In steen zijn de functionele onderdelen esthetisch geworden.
Zij veronderstelden dat het uiterlijk van de klassieke ordes uiteindelijk was afgeleid
van primitieve constructies in hout, met als gevolg dat de functionele  houtdetails, in steen een versierende esthetische, decoratieve functie kregen.








wanneer de schuine stand van de druplijst wordt door getrokken kom je uit op het dak profiel,
in hout zou dit het uiteinde van een dak lat zijn die d.m.v. pen gat verbindingen op zn plaats werd gehouden




Zijn dit nu pluggen hier aan de onderkant die in de uiteinden van de balken zijn geslagen
om de balken te verankeren? 
En pen gat verbindingen die de schuin aflopende  dak latten op zn plaats moeten houden?




Classicistische architektuur, dus de imitatie van de Romeinse bouwkunst vind men in heel europa,
tot voorbij Moskou en kan nu gezien worden als een van de kenmerken van
de Europese identiteit. Die periode is in mijn ogen een periode van een onzekere identiteit geweest. Vierhonderd jaar lang was Europa geïntimideerd en onder de indruk van de Grieken en Romeinen,
hun mythen en sagen waren onderwerpen voor schilderijen, poezie literatuur en theater.
Het is haast vreemd dat we niet in Romeinse gewaden rondliepen.
Er waren tenslotte nog geen imposante uitvindingen waarmee  het oude europa de Romeinen konden evenaren, net als zij reden we nog steeds op paarden en gebruikten nog steeds zwaarden.
Niet zodra de grote uitvindingen plaatsvonden; gietijzer, fotografie, stoomkracht, benzine motor, of prompt kwam het Bauhaus op, eigenlijk ook een grote uitvinding om volkomen strak zonder ornamenten te bouwen. 
Het zelfbewuste Europa was ontstaan en men leefde niet meer achteruit maar vooruit.
Niettemin zijn er tot op heden nog veel 'Romeinen volgers' waaronder ikzelf.

Tot dievierhonderd jaar heeft men krampachtig vastgehouden aan de Ordes, de kern van het Classicisme . Tenminste krampachtig als je van af nu terug kijkt naar toen; wij met onze speelse en afwisselende ontwerpen kunnen een bepaalde stijl amper een jaar vasthouden.
Voor ons minieme verschillen of afwijkingen van de Ordes waren voor hen toen ware revoluties.
(zie wikipedia; De strijd tussen de Klassieken en de Modernen )
Joseph Rykwert heeft inzicht gegeven  in de manier waarop die trouw overeind en intakt bleef (Vanaf hier zal ik mij zo veel mogelijk aan de feiten houden die hij geeft maar zijn tekst vrij
weergeven ) Hij doet dit aan de hand van het archetype van de hut waar een aantal "Grote Namen" uit de architektuur van voor 1800 over geschreven hebben. Deze filosoof/bouwers  hadden enorme invloed op hun collega  architekten. 

Joseph Rykwert is in "on Adams house in paradise'
op zoek naar het eerste huis, hoewel dat archeologisch onmogelijk is want het zal zijn vergaan; een object dat nooit is gevonden en niet kan worden herinnerd .
Maar er is een collectieve herinnering levend gehouden binnen groepen.
Veel architekten hebben zich ingeleefd in het archetype van de eerste bouwer,
Vitruvius,  op wie alle denkers en uitvoerders van het classicistische  bouwen zich baseren omdat hij de enige geschreven link en bron is met de Romeinen schreef zn werken ten tijde van de regering van keizer Augustus. 
Het werk is verdeeld in 10 onderwerpen een ervan is “Het ontstaan van de kunst van het bouwen”. 

Kort weergegeven imiteerde de wilde mens het dier in het bouwen van een onderkomen maar gaande weg, door verbetering en competitie wenden hun handen aan het bouwen door de constante praktijk van slimme vaardigheid.
Dit is met name het timmerwerk waaruit elk bovenstuk van een tempel bestaat en hij beschrijft dit in detail waarna hij tenslotte vaststelt dat vaklieden deze manier van bouwen imiteerden door ze in steen en marmer uit te hakken wanneer zij tempels bouwden en zij vonden dat deze ontwerpen precies nagevolgd moesten worden

‘Het is interessant dat de voorzichtige opbouw van de geschiedenis van de architektuur in termen van geleidelijke verbetering door competitie en imitatie de praktijk rechtvaardigt
van het overbrengen van een vorm van constructie naar een ander als een coherent ornamenteel systeem’ zegt Rykwert.

Quatremere de Quinchy; Naast de beschutting die de natuur hem gaf zoals rotsholen en bomen, is hout het bouwmateriaal geweest van alle primitieve bouw perioden.
Deze vorm van houtbewerking toont overlevering van primitieve constructie vormen en die symbolische hut die het type architektuur in Griekenland werd  laat niet meer zien dan de eerste pogingen van timmerkunst, dat wil zeggen, van een mechanische vaardigheid.
Hoewel Quatremere echt gelooft dat deze eerste hut heeft bestaan, was het meer een product van natuurlijke omstandigheden en de imitatie van dit “natuurlijke” model verheft gebouwen niet tot de status van architektuur
Het was door het nastreven van de natuur door proporties van het menselijk lichaam te gebruiken dat de primitieve Griekse bouwers hun ambacht verhieven tot de status van grootse kunst.
Op zich is de hut (als idee) niet de kiem van de architektuur
maar in Griekenland bleek het onverwacht vruchtbaar waar de model hut een theoretisch systeem bleek, zonder twijfel gebaseerd op primitieve feiten, maar dat een soort van canon was geworden zowel echt als uitgevonden, waaraan veranderingen, min of meer noodzakelijk of waarschijnlijk
van reeds bestaande vormen getoetst kunnen worden voor nieuw gebruik of om hun waarde te bewijzen. een regelement om vergissingen te voorkomen

Laugier was een hommes des lettres en ex-Jesuit en publiceerde over architektuur  omstreeks 1753.
Hij schetst het verblijf in de openlucht van de eerste mens
die daar wel blij is totdat het stormt en regent dan zoekt hij vier bomen die een vierkant vormen daarop legt hij dwars vier stammen daarboven legt hij hout dat afhangt aan bijde zijden en in een punt samen komen in het midden, dit soort dak is bedekt met bladeren dik genoeg om zon als regen buiten te houden
Deze kleine hut  is het type waarop alle pracht van de architektuur is uitgeleefd en  is uit gewerkt
het staande hout verbeeld de zuilen  het horizontale hout verbeeld de entablatures en het dak de vorm van het pediment. Deze doctrine maakt hij tot hoofdpunt van zijn onderwijs.
Nooit is er een vruchtbaarder principe geweest, alleen de zuil de entablature en de pediment . muren mogen geen gewicht dragen als daar zuilen voor zijn in dit alles.

Vitruvius  schreef in zijn standaardwerk "De Architektura", de legende hoe De Griekse beeldhouwer Callimachus  op de vorm van de Korinthische kapiteel kwam.
Op een dag  kwam hij langs een gevlochten mand waarin de weinige bezittingen zaten van een arm Korinthisch meisje dat op tragische wijze was omgekomen, de mand was bedekt met een platte steen
en acanthus takken groeiden eromheen en krulden er overheen. Hij was ontroerd door de eenvoudige charme van de compositie, tekende het na en beitelde het later in steen, zo bekwaam
dat het onderdeel werd van de klassieke architectuur taal .